Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), toplumda sıkça yanlış anlaşılan ve çoğu zaman hafife alınan bir ruh sağlığı sorunudur. Günlük hayatta “takıntılıyım” ya da “OKB’liyim” gibi ifadelerle kullanılan bu terim, aslında ciddi bir psikolojik rahatsızlığı ifade eder. Bu yazımızda, OKB hakkında doğru bilinen yanlışları ele alarak, bu konuda farkındalık yaratmayı amaçlıyoruz.

OKB hakkında daha fazla bilgi ve destek almak için Ankara OKB psikolog ekibimizi inceleyin ve ücretsiz ön görüşme sağlayın.

1. Yanlış: OKB, Sadece Temizlik Takıntısından İbaret Bir Hastalıktır

Doğru: OKB’nin en yaygın türlerinden biri temizlik ve hijyen takıntısıdır, ancak OKB yalnızca bundan ibaret değildir. Simetri takıntısı, kontrol etme kompulsiyonları, dini obsesyonlar, zarar verme korkusu, sayma veya tekrar etme gibi birçok farklı türü bulunmaktadır. Her bireyin obsesyonları ve kompulsiyonları farklı şekillerde kendini gösterebilir.

2. Yanlış: OKB’li İnsanlar Sadece Mükemmeliyetçidir

Doğru: OKB ve mükemmeliyetçilik birbiriyle ilişkili olabilir, ancak her OKB’li kişi mükemmeliyetçi değildir. Mükemmeliyetçilik bir kişilik özelliğiyken, OKB ise kaygıya dayalı bir rahatsızlıktır ve bireyler obsesif düşüncelerinden dolayı belirli davranışları tekrar etmek zorunda hissederler.

3. Yanlış: OKB’li Bireyler Takıntılarının Farkında Değildir

Doğru: OKB’li bireyler genellikle obsesif düşüncelerinin mantıksız veya abartılı olduğunun farkındadır, ancak bu düşünceleri kontrol etmekte zorlanırlar. Zihinsel olarak bu düşüncelerin gereksiz olduğunu bilseler de, onları engellemek yoğun bir kaygıya neden olduğu için kompulsif davranışlar sergilerler.

4. Yanlış: OKB Kendi Kendine Geçer

Doğru: OKB, tedavi edilmediğinde kronikleşebilir ve zamanla semptomlar daha da kötüleşebilir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), özellikle Maruz Bırakma ve Tepki Önleme (ERP) tekniği, OKB’nin etkili bir şekilde tedavi edilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca bazı durumlarda ilaç tedavisi de önerilebilir.

5. Yanlış: OKB’li Kişiler Davranışlarını İstedikleri Zaman Kontrol Edebilirler

Doğru: OKB, kişinin bilinçli olarak seçtiği bir durum değildir. Obsesyonlar yoğun kaygıya yol açtığı için, kişi kompulsiyonları yapmadan durmakta zorlanır. Bu durum, basit bir alışkanlık değil, ciddi bir psikolojik rahatsızlıktır.

6. Yanlış: OKB Sadece Yetişkinlerde Görülür

Doğru: OKB, çocukluk veya ergenlik döneminde de başlayabilir. Erken yaşta fark edilip tedavi edilmezse, semptomlar zamanla daha karmaşık hale gelebilir. Çocuklarda OKB, genellikle ritüeller veya belirli nesnelere takıntılı olma şeklinde ortaya çıkabilir.

7. Yanlış: OKB’li Kişiler Tehlikelidir

Doğru: OKB’li bireylerin bazıları zarar verme obsesyonlarına sahip olabilir. Örneğin, “Biriyle yanlışlıkla kavga eder miyim?” veya “Sevdiğim birine zarar verir miyim?” gibi korkular geliştirebilirler. Ancak bu düşünceler genellikle kişinin en çok korktuğu şeylere dayalıdır ve bireyler bu düşüncelerin gerçekleşmesini önlemek için aşırı derecede kaçınma davranışları sergiler. Yani OKB’li bireyler, düşündükleri şeyleri asla yapmak istemezler; tam tersine, bundan yoğun şekilde korkarlar.